"Kwiaty dla Algernona" Daniel Keyes

 

 Kwiaty dla Algernona zostały opublikowane jako opowiadanie w roku 1959, a potem przerobione na powieść i wydane ponownie w 1966. Dzisiaj utwór ten zaliczany jest do klasyki science fiction. Powieść ma formę dziennika pisanego przez niepełnosprawnego intelektualnie mężczyznę nazywającego się Charles Gordon. Zostaje on poddany ryzykownemu eksperymentowi medycznemu, którego celem jest podniesienie poziomu inteligencji. 

 Historia opowiedziana w książce charakteryzuje się prostotą i bezpośredniością. Pokazuje po prostu konsekwencje niezwykłej terapii. Z zapisu na zapis w pamiętniku Charlesa zaczyna być widoczny wzrost jego inteligencji, a wraz z nim rodzi się lepsze zrozumienie przez niego swojej sytuacji, zarówno teraz, jak i przeszłości. Ta ostatnia jest bardzo trudna do przezwyciężenia. Wysoka inteligencja słabo pomaga w radzeniu sobie z bolesnymi emocjami. Fragmenty powieści poświęcone temu, jak był traktowany w dzieciństwie przez swoją rodzinę, zwłaszcza matkę, są najbardziej poruszające. Konfrontacja z bliskimi po latach niewidzenia, próby budowania więzi z innymi pokazują rozmiar dojmującej samotności Charlesa. Świetnie pokazane jest tu także podejście społeczeństwa do wszelkiej inności, a zwłaszcza do osób z niepełnosprawnością intelektualną, na przykład, kiedy Charles Gordon uświadamia sobie, że ci, których uważał za swoich przyjaciół, koledzy z piekarni, wyśmiewali się z niego, a teraz nie akceptują zmiany jaka w nim zaszła. Powoduje to utratę jedynego miejsca na ziemi, które uważał za swoje.

 W sposobie prowadzenia narracji, w opisie pewnych szczegółów, czuć, że powieść została napisana kilkadziesiąt lat temu. Za to coś, co świetnie pasuje do współczesności, zasygnalizowane jest już tytule. Algernon jest myszą, na której przeprowadzono taki sam eksperyment, co na Gordonie. Podejście Charlesa do Algernona, to, że w zwierzęciu laboratoryjnym widzi towarzysza, wobec którego odczuwa współczucie i wdzięczność, bliższe jest dzisiejszemu nastawieniu - widzeniu w zwierzętach czujących istot.  

  Ważne rzeczy są w Kwiatach Algernona powiedziane wprost, co tylko podkreśla siłę humanistycznego przekazu tej powieści, mówiącego, że niezależnie od poziomu inteligencji, ludzie potrzebują poczucia więzi z innymi, chcą być akceptowani, kochani, szanowani. Książka ma na celu uwrażliwić czytelnika, pozwalając mu zobaczyć świat z perspektywy innego. Jest apelem, głoszącym, że bez względu na to kim są, ludzie zawsze powinni być traktowani dobrze, podmiotowo, po ludzku po prostu.